Juogadeapmi ovddida oahppama

Sii geat juogadit álkidit barggu midjiide dainna lágiin go sii ovdanbuktet jurdagiid ja bargguid maid eat dárbbaš álggu rájes ráhkadišgoahtit. Juogadeapmi dagaha ahte ođđasit geavaheapmi ja ovdánahttin šaddá lunddolaš oassin árgabeaivvis. Loktestan gahpira sin várás geat mielas leat juogadan sihke jurdagiid ja bargguid muinna. Go gávdnojit olbmot geat leat nu buorit juogadit, manne bat mun de ferten šaddat buoret? Juogadeapmi sáhttá leat muhttimiidda dat beakkán alla uksašielbmá. Manne lea nu?

Juogadeapmi buktá eanet ovttasbarggu. 
Eanet ovttasbargu ovddida oahppama. 
Jos mun juogán juoidá, de lean oassin das.

Manne lea dasto mus dakkár neahttakultuvra ja juogadankultuvra mii ii čuovvol dán jurdaga? Jearan alddán manne "liiko" boallu Facebookas lea nu olu geavahuvvon? Dan lea álki geavahit, ja eatnasat geat leat Facebookas deaddelit dan áigges áigái. Sáhttágo leat danne go lea álkes bargu muhto alla vuoitu. Mun in leat sihkar, ja danne leange sáhkkii oahppat eambbo dán ášši birra. Lean veahá jurddašan dan birra. Lean jurddašan lea go eahpesihkarvuohta, heahpatvuohta vai vuogasvuohta  mat dagahit eanemus vuostehágu mis. Danne čađahin duvle eahpeformála jienasteami mu bloggas. Polla gohčodin “Manne ii juogadit?”

Vuogasvuohta ja eahpesihkarvuohta garraseamos vuosttaldeaddjit?

 Mu eahpeformála guorahallamis vuittii vuogasvuohta. Nubbin šattai " Lean eahpesihkar lea go mus mihkkege juogadit earáide mas livččii árvu”. Dát bohtosat duođaštit mu navdosiid. Eatnasat háliidit ahte earát juogadit, vai besset ávkkástallat earáid bargguid, muhto eai hálit beare olu ieža juogadit. Dát gal ii leat buorre árvosátni dábálaš olbmuide. Giitu buohkaide rehelaš máhcahemiid ovddas. Maid galgá dasto dás gávnnahit? Eaigo juogadanprošeavttat oba sáhtege lihkostuvvat? Lihkkus leat máŋggas geat sáhtáše jurddašit juogadit, muhto eai dattege juogat eahpesihkarvuođa geažil. Okta lohkkiin čállá hui miellagiddevaš kommentára. Son čállá: “In leat sihkkar ahte dat maid mun ráhkadan lea doarvái buorre?!” Ja de čállá. “Jáhkán dat leat bahá iežas fuonášit, ja lea bajá jurddahit ahte mus ii leat mihkkege ođđasit juogadit eará oahpaheddjiide geat leat seamma dilis.  Dákkár jurdagiid jáhkán lea dárbu rievdadit, go mis han lea buohkain iežamet mállet ráhkadit ja ovdanbuktit oahpahusa. Jus mii šaddat viššaleappot juogadit, de lean vissis dan ala ahte kvalitehta min buktagiin buorrána dađistaga.  Go oaidnit guhtet guoibmámet hutkosiid ja jurdagiid, de álkibut oaidnit eará čalmmiiguin seamma ášši - maid fas sáhttit atnit ávkin iežamet oahpahusfáttáin. Soaitá maid nu ahte juogadeapmi hástala geahččalit ođđa oahpahanvugiid, ja ovddida dárbbašlaš molsašuvvama, mii fas movttiidahttá sihke iežas ja ohppiid”. Diet kommeantta čujuha muhtun dehálaš čuoggáide juogadeami buorrevuođain. Virkkosmahttin, ođasmahttin ja ovdánahttin leat lunddolaš oasit dakkár birrasiin gos lea dábálaš juogadit. Min luohkkálanjat dárbbašit diekkár ođđa movtta. Ale divtte vuogasvuođa dahje fuonášeami iežat hehttet. Jus fal oallugat juogadit veahá, de gal juogadanprošeakta lihkostuvvá. Don sáhtát bargat veahá, ale divtte bissehit iežat dakkár jurdagiiguin ahte leat heajut go earát. Eallin lea beare oanehaš, eallima eallit dál - dál mii eallit, dál mii sáhttit juogadit. Dál mii sáhttit álggahit dakkár movttiidahttindoaimmaid maid min servodat dárbbaša. Jus mun dagan veahá, ja don dagat veahá, de ollet dohko jođáneappot! Mun jáhkán ahte jus buohkat juogadit de mii oahppat eambbo ja ovttasdoaibmat buorebut. Ii dárbbat leat nu olu. Muohtačalmmit suddet goaikkanassan ja čoggojit loahpas mearran! Muhtumin doallá unnibuččas. Buohkat fertejit álgit iežainis. Ja jus oallugat álget iežainis, de gal šaddá buorre!

Skeaŋkan juogadeddjiide

Mun vásihan ahte oaččun dalán vuoittu go juogadan; Nannoset oamasteami máhtus maid hágan ja nanu doallevašvuođa sisdoalus. Mun bággen iežan doalahit buori ortnega iežan oahppomateriálain go dieđán ahte earát galget dan lohkat. Ja mun dovddan ahte dat lea buorre lahkonanvuohki dasa movt mun jurddašan iežan juogadeami birra.  In váldde ovddasvástádusa earáid ovddas, muhto iežan ovddas. Jus earáide boahtá dat ávkin, na mii vel buoret. Čuovvol don ge ja mieđa ovddideapmái ja ovttasbargui. Beasat dalle vásihit gollečuoggáid.